Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, Hà Nội có 15 dự án đầu tư theo hình thức xây dựng chuyển giao mắc sai phạm, dẫn tới tăng vốn hàng nghìn tỷ đồng.
Việc đầu tư bộc lộ nhiều khuyết điểm
Thanh tra Chính phủ vừa đưa ra kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định của pháp luật trong việc thực hiện một số dự án theo hình thức hợp đồng BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao), BT (xây dựng - chuyển giao) trên địa bàn Hà Nội.
Theo đó, việc đầu tư các dự án giao thông và môi trường theo hình thức BT, BOT ở Hà Nội bộc lộ nhiều khuyết điểm, vi phạm.
Theo kết luận thanh tra, trong giai đoạn 2008-2012, UBND TP. Hà Nội chưa lập, phê duyệt, công bố danh mục các dự án đúng theo quy định. Do đó, các thông tin cần thiết về lĩnh vực, dự án, chủ trương đầu tư không được công bố rộng rãi, dẫn đến hạn chế số lượng nhà đầu tư, giảm sự công bằng trong cạnh tranh cũng như tính minh bạch.
Do thẩm định không chính xác, giá trị nút giao quận Long Biên
tăng tới hơn 60 tỷ đồng. Ảnh: Nhật Quang
Tại thời điểm thanh tra, trong số 15 dự án theo hình thức BT, chỉ có một dự án thực hiện đấu thầu, các dự án còn lại đều chỉ định thầu.
Lý do chung của các dự án chỉ định thầu là cấp bách, cấp thiết nhưng UBND TP. Hà Nội không thực hiện đúng quy định, quy trình, không chứng minh được tính cấp bách hay cấp thiết.
Từ thực tế đó, kết luận thanh tra nêu nhiều nhà đầu tư được chọn có năng lực tài chính hạn chế, không đảm bảo như Công ty Bitexco với dự án đường bao quanh khu tưởng niệm Chu Văn An; Công ty CP Tasco với dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường Lê Đức Thọ - Xuân Phương.
Hầu hết nguyên nhân của dự án chậm tiến độ là do chủ đầu tư không đủ năng lực huy động vốn, vốn chủ sở hữu không đảm bảo giải ngân theo tiến độ đã cam kết.
Kết luận thanh tra cũng nêu, UBND TP. Hà Nội không thực hiện đúng quy trình trong việc lựa chọn nhà đầu tư, thẩm định, đánh giá năng lực một số nhà đầu tư thiếu chặt chẽ, không chính xác, lựa chọn ký hợp đồng với một số nhà đầu tư không có đủ năng lực.
Tăng vốn hàng nghìn tỷ đồng
Theo Thanh tra Chính phủ, có hiện tượng cơ quan chức năng TP. Hà Nội và cơ quan thẩm định, phê duyệt “ẩu” một số dự án BT. Điều này khiến tổng mức đầu tư dự án tăng, ảnh hưởng đến việc tính toán, sắp xếp các phương án giao đất đối ứng để tính tiền sử dụng đất.
Công ty TNHH Gamuda Land Việt Nam thuộc Tập đoàn Gamuda Berhad (Malaysia) khởi công việc đầu tư dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở khi chưa có quyết định phê duyệt dự án, chưa được Bộ Xây dựng, Sở Tài nguyên - Môi trường thẩm tra, phê duyệt về thiết kế cơ sở và công nghệ. Khoản chi phí phát sinh lên tới 11,5 triệu USD.
Nhà đầu tư đã tự triển khai hạng mục nạo vét không có sự tham gia của cơ quan chức năng nhưng vẫn đề nghị quyết toán số tiền gần 10 triệu USD.
Dự án đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An có chủ đầu tư là Bitexco cũng bị chậm tiến độ do năng lực tài chính hạn chế... và đã tăng số tiền gần 28 tỷ đồng.
Dự án xây nút giao Long Biên đã tăng giá trị hơn 60 tỷ đồng do việc phê duyệt, thẩm định tổng mức đầu tư không chính xác.
Dự án đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An và đường
Nguyễn Xiển - Xa La chậm tiến độ, tăng vốn lên tới 28 tỷ đồng. Ảnh: Phạm Hùng
Giá trị hợp đồng BT dự án đường Lê Đức Thọ - Xuân Phương đã tăng hơn 19,5 tỷ đồng do tính toán áp dụng đơn giá không chính xác.
Đường Lê Văn Lương kéo dài thi công một số hạng mục cầu vượt Sông Nhuệ do tăng mật độ cọc cũng đã phát sinh gần 8 tỷ đồng.
Về dự án đường trục phía Nam tỉnh Hà Tây cũ có chủ đầu tư là Tổng công ty xây dựng công trình giao thông Cienco 5, Thanh tra Chính phủ khẳng định cơ quan thẩm quyền đã xác định tổng vốn đầu tư để ký hợp đồng sai tăng 920 tỷ đồng, khiến việc xác định giá trị để giao đất của các dự án đối ứng bị ảnh hưởng lớn.
Từ những sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP. Hà Nội xử lý trách nhiệm của Bộ KH&ĐT trong việc chậm cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án đường Hà Nội - Hưng Yên; xử lý trách nhiệm của lãnh đạo liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm trong quyết định lựa chọn nhà đầu tư.
Bên cạnh đó, thanh tra cũng yêu cầu Chủ tịch UBND TP. Hà Nội xử lý trách nhiệm của các cơ quan quản lý hợp đồng BT, các sở, ban ngành, chức năng và các cá nhân, tổ chức thuộc UBND thành phố đã có khuyết điểm được nêu trong kết luận.
